Wetlina – historia, atrakcje i szlaki

Wetlina to dziś jedna z najpopularniejszych i najczęściej odwiedzanych bieszczadzkich miejscowości. Przez lata przyjeżdżały tu rzesze ludzi z różnych stron Polski przez co miejscowość zyskała typowo turystyczny charakter. 

Według statystyk, położona na granicy Bieszczadzkiego Parku Narodowego i Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego Wetlina, jest w tej chwili najczęściej wybieranym kierunkiem w województwie podkarpackim. Prześcignęła nawet słynną Solinę i Polańczyk! Nic dziwnego, otóż Wetlina jest doskonałą bazą wypadową na lokalne szlaki i ścieżki. To tu jest również najbardziej rozwinięta infrastruktura turystyczna w “sercu Bieszczad”. 

Jesteś na wycieczce i zastanawiasz się gdzie nocować? Sprawdź jakie możesz znaleźć noclegi w Bieszczadach. 

Historia Wetliny

Pierwsze wzmianki o Wetlinie pochodzą z 1580 roku. Wówczas wieś lokowana była na prawie wołoskim i należała do dóbr Kmitów, z resztą jak większość ziem dzisiejszego południowego Podkarpacia. Wetlinę zamieszkiwała przede wszystkim ludność bojkowska. We wsi istniał folwark, młyny, potasznia (Moczarne), karczma, kuźnia, olejarnie na kliny i śrubę, leśniczówka, zakład szewski, domy myśliwskie, a w kolejnych latach także szkoła.

Według legend w Wetlinie mieszkał niegdyś Ołeksa Dowbusz – znany bieszczadzki zbójnik. Według innych przekazów, na wzgórzu zwanym Szybenica wieszano dawniej chłopów, którzy nie chcieli odrabiać pańszczyzny.

W okresie międzywojennym Wetlina liczyła 152 domy i ciągnęła się na długości 6,5km. Dzieliła się na trzy części, z których najstarszą było Stare Sioło, gdzie znajdował się dwór i młyn. Przez stulecia życie przebiegało tam spokojne, a miejscowość stopniowo się rozwijała. Wszystko zmienił wybuch drugiej wojny światowej oraz późniejsze wysiedlenia w ramach akcji Wisła. W roku 1943 na wieś zrzucono 26 bomb, czego dokonały dwa samoloty radzieckie. Rok później do Wetliny weszli Rosjanie, którzy wcielili do armii część mieszkańców wsi. Spłonęło wówczas kilkanaście domów, a gdyby tego było mało, pojawiło się również szukające informacji NKWD. Wojsko wycofało się początkiem 1945 roku, kiedy to wybuchła epidemia tyfusu plamistego. 

Jak widać, nawet tak niepozorna miejscowość jak Wetlina nie obeszła się bez skutków wojny. Po zakończeniu działań zbrojnych, mieszkańców wysiedlono, a wieś została zrównana z ziemią. Dopiero pod koniec lat 50. XX wieku w tę część Bieszczadów przywieziono pracowników leśnych. Powstały wówczas nowe domy, poprowadzono też linię kolejki wąskotorowej z Majdanu do Moczarnego. Wetlina znowu zaczęła używać, a dziś jest centrum turystycznym Bieszczad. 

Co warto zobaczyć w Wetlinie?

Czy to okres letni, czy zimowy, Wetlina jest obecnie oblegana przez turystów. Mimo, że w samej Wetlinie nie ma zabytków, ani szczególnych atrakcji, to jest tu mnóstwo noclegów i restauracji. Wynika to z tego, że po wojnie wieś została doszczętnie zniszczona, także żadne zabytki sie nie zachowały. Turyści przyjeżdżają tu głównie dla gór, widoków, sportu czy poznania innych ludzi. W niektórych miejscach odbywają się cykliczne koncerty i imprezy, co również przyciąga turystów. 

Jedynym ciekawym punktem miejscowości jest Stare Sioło, gdzie znajduje się wodospad Siklawa Ostrowskich. Ma pięć metrów wysokości i powstał w pobliżu miejsca, w którym potok Słowiański wpada do rzeki Wetliny. Bez wątpienia stanowi przyrodniczą atrakcję, wartą zobaczenia podczas wypoczynku we wsi.

Wschodnia część Wetliny to rozpoczynający się Bieszczadzki Park Narodowy, który skrywa w sobie niesamowite skarby natury. To właśnie tu rozpoczyna się największa przygoda i główna atrakcja w Wetlinie. 

Jakie są inne miejscowości w Bieszczadach, które warto zobaczyć?

Najpopularniejsze szlaki piesze

Wetlina to najlepsza baza wypadowa na szlaki piesze. Najchętniej wybieraną trasą jest szlak prowadzący na Połoninę Wetlińską. Można się tam spodziewać sporych tłumów, ponieważ szlak nie jest długi  trudny, dzięki czemu stanowi świetną trasę dla rodzin z dziećmi. Połonina Wetlińska to również piękne widoki oraz panorama na całe Bieszczady. 

Na wschodnim krańcu połoniny do niedawna znajdowała się kultowa Chatka Puchatka. Teraz jedno z najsłynniejszych polskich schronisk turystycznych jest przebudowywane, a szlaki poprowadzono tak, by omijały plac budowy.

Po drodze na Połoninę Wetlińską, warto udać się na szczyt Smerek, skąd również roztaczają się zachwycające widoki. Dobrzy obserwatorzy na pewno ujrzą ze szczytu lśniącą taflę Jeziora Solińskiego.

Dokładny opis niektórych szlaków

Szlak żółty: Wetlina (Stare Sioło) – Przełęcz Orłowicza – Suche Rzeki – Zatwarnica. Na P. Orłowicza styka się ze szlakiem czerwonym, skąd można w 20 minut wejść na Smerek (1222m n.p.m.), lub iść w stronę przeciwną grzbietem połoniny,

Szlak żółty: Wetlina (Stare Sioło) – Jawornik (1021m n.p.m.) – Paportna (1198m n.p.m.) – styk ze szlakiem niebieskim (1199m n.p.m.). Stąd szlakiem niebieskim można przez Riabą Skałę (1170m n.p.m.), Czerteż (1071m n.p.m.), Hrubki (1186m n.p.m.), Kremenaros (1221m n.p.m.) wejść na Wielką Rawkę (1307m n.p.m.) i zejść do Ustrzyk Górnych lub żółtym łącznikowym przejść na Małą Rawkę (1272m n.p.m.) i z niej zejść do Wetliny lub bacówki pod Małą Rawką.

Szlak zielony: Wetlina (Zabrodzie) – Dział (1146m n.p.m.) – Mała Rawka – bacówka PMR – przełęcz Wyżniańska – Połonina Caryńska (1297m n.p.m.),

Szlak czarny: Wetlina (Osada, camping Górna Wetlina) – połączenie ze szlakiem żółtym z przełęczy Wyżnej – Połonina Wetlińska (schronisko). Przy schronisku Chatka Puchatka połączenie ze szlakiem czerwonym.

Więcej informacji z Wetliny i okolic tylko na Wetlina24.pl